Một bệnh nhân nam 40 tuổi xuất hiện những triệu chứng khan giọng, mệt mỏi, táo bón và không chịu được lạnh dần dần xấu dần trong khoảng 2 năm nay. Ông ấy khẳng định rằng chưa có khi nào bị sung (bướu) hay phẫu thuật, tia xạ gì vùng cổ cả. Bệnh nhân được bắt đầu điều trị triệu chứng bởi một số bác sĩ trước đó nhưng không có sự cải thiện nào. Qua thăm khám lâm sàng thấy mạch 52 lần/phút, huyết áp bình thường, phù không ấn lõm 2 bên chân, phản xạ gân xương giảm và nét mặt ít biểu cảm. Bệnh nhân có nhân cầu hình oval và không có bằng chứng của khuyết mống mắt cả 2 bên. Ngoài ra khám không thấy bướu hoặc những bất thường nào khác.
Dấu hiệu điển hình thấy trong bức ảnh này là gì?
Trả lời
Những xét nghiệm huyết học và hóa sinh thường quy của bệnh nhân trên đều trong giá trị bình thường, bao gồm biland lipid, chức năng gan và thận. Xét nghiệm hormone giáp cho thấy tình trạng nhược năng giáp nguyên phát trên bệnh nhân này (T3 – 42ng/mL, T4 – 2.2 µg/dL and TSH – 223 mIU/mL). Bệnh nhân được điều trị liệu pháp thay thế với levothyroxine uống.
Dấu hiệu Hertoghe’s
Thưa hoặc rụng toàn bộ một phần ba phía ngoài của lông mày gặp trong những trường hợp nhược giáp được mô tả đầu tiên bởi bác sĩ Eugene Heroghe, một người tiên phong trong những nghiên cứu về tuyến giáp. Dấu hiệu Hertoghe cũng còn được biết đến với tên gọi dấu hiệu Queen Anne’s do bởi nhìn thấy trong chân dung của nữ hoàng Đan Mạch này.
Bệnh sinh của dấu hiệu chưa được biết chính xác tuy nhiên, người ta mặc nhiên rộng rãi rằng có liên quan đến những thay đổi trong chức năng hệ thống thần kinh tự động (2). Dấu hiệu này còn thấy trong những trường hợp nhược năng cận giáp, nhiễm độc kim loại nặng, giang mai, hội chứng Dobowitz và viêm da cơ địa…và những nguyên nhân ngoại sinh khác. Tuy nhiên ngày nay với những tiến bộ trong việc phát hiện sớm và điều trị những trường hợp nhược giáp, dấu chứng này ngày càng ít được bắt gặp hơn. Cần đánh giá, thăm khám kĩ lưỡng để phát hiện những vấn đề liên quan khi bắt gặp dấu hiệu này trên lâm sàng.
BS Trần Ngọc Nhân
Tài liệu tham khảo
- K.V.S. Hari Kumar, MD 2. P. Prusty, MD, DM, Hertoghe’s Sign; Department of Endocrinology, Command Hospital,India, DOI:10.4158/EP10353.VV, .
- Arnaldo Cantani, atopic dermatitis, Pediatric Allergy, Asthma and Immunology,pp 502-506.
- Polemann G, Peltzer L. The eye brow sign of Hertoghe, a symptom of function of the autonomic nervous system. Medizinische. 1952;31:856-860.
- Prigent F, Civatte J. Atopy and associated diseases. Ann Dermatol Venereol. 1982;109:341-353
